Spiritualiteit, waar staan wij?
Soms is het goed om even stil te staan en terug te kijken, zoals bij de zestigste verjaardag van Speling. Het kan helpen enkele hoofdlijnen te ontdekken voor de toekomst. Bijvoorbeeld dat bezinning belangrijk is: in alle rust stilstaan bij wat er gebeurt, op zoek naar zin. Daarbij zijn al onze ‘zinnen’ betrokken, ook onze verbeeldingskracht. Daarom heet Speling een tijdschrift voor bezinning. Nog een hoofdlijn: aandacht voor actualiteit én traditie, voor reflectie én ervaring. Daarom probeert Speling in de breedte van de huidige spiritualiteit diepgang te ontdekken.
Wie te lang in zijn achteruitkijkspiegeltje kijkt, zit binnen de kortste keren in de berm of tegen een boom. Wie veilig verder wil, moet op het verkeer letten, kijken wat er op de weg gebeurt. Wat zien we er gebeuren? Er heeft zich gaandeweg een ‘nieuwe spiritualiteit’ aangediend die lijfelijk is en alledaags, die waarde hecht aan persoonlijke relaties en een duurzaam milieu, en wat menigeen verbaast: het is een spiritualiteit die opleeft in de maatschappelijke velden, in het onderwijs, de gezondheidszorg en het bedrijfsleven. Hierdoor komt spiritualiteit uit de zachte sector en begint te leven in bredere lagen van het maatschappelijk leven. Speling volgt deze ontwikkelingen nauwgezet en zal naar vermogen zijn bijdrage leveren.
Je moet niet alleen goed op de weg letten en op wat daar gebeurt, maar ook belangrijke oriëntatiepunten in de gaten houden. Zo is bijvoorbeeld mystiek binnen het brede landschap van de spiritualiteit een onmisbaar oriëntatiepunt. Bij mystiek gaat het om zeer intensieve ervaringen die het leven van binnenuit veranderen en richting geven. En wat belangrijk is: mystiek komt niet alleen voor binnen de christelijke tradities, maar ook binnen het Jodendom en de Islam, en niet alleen in het Westen, maar ook in het Oosten.
Daarmee is een tweede oriëntatiepunt gegeven: spiritualiteit is interreligieus. Wat we ook niet uit het oog mogen verliezen: de praktijk, de toeleg, de inoefening, vroeger ascese geheten. Dit oriëntatiepunt raakt de laatste jaren wat naar de achtergrond, maar is van groot belang. Hoe krijgt spiritualiteit handen en voeten in ons concrete leven en samenleven? Misschien wel het meest belangrijke oriëntatiepunt is de Godsvraag. Niet in de zin van stellingen en discussies, maar in de toonaard van ‘misschien’ of ‘kan zijn’ zoals de joodse filosoof Emmanuel Levinas voorstelt. Misschien is er nog steeds niets gezegd? Misschien is er altijd al te veel gesproken?
TomTom heeft ook een verrassingsmenu. Daarop vind je niet de snelste route van A naar B, maar wel de mooiste. Je ziet nog eens iets, bijvoorbeeld hoe concreet spiritualiteit is en hoe intiem verweven met onze levensloop. En die is niet rechtlijnig, maar beweeglijk en grillig. Het woord ‘speling’ zegt dat al: ‘dartele, grillige of verrassende beweging’ (Van Dale). Spiritualiteit biedt bewegingsruimte. Zonder beweging kunnen mogelijkheden niet worden verkend. Sommigen verlaten het wat engere kader van scholen en tradities, om in de breedte van de spiritualiteit te worden getrokken. Het omgekeerde kan ook: weg uit de breedte, om zich te scholen in een specifieke traditie.
Overigens, er bestaat geen TomTom voor het geestelijk leven. ‘Hier is geen weg meer’, zegt Jan van het Kruis. Naarmate de weg het Onuitsprekelijke Geheim nadert, verliest hij zich in de donkere nacht van het niet-weten.
De redactie van Tijdschrift Speling
Meer lezen? Wanneer u nu vriend van Zinweb wordt, krijgt u een jaarabonnement op tijdschrift Speling cadeau! Meer informatie vindt u op de pagina ‘Word vriend van Zinweb’
Meer horen en zien? Tijdens het jubileumsymposium van tijdschrift Speling, maakte Zinweb videoverslagen. Deze vindt u onder het kopje ‘Kijk en Luister’
http://www.zinweb.nl/ezine.aspx?lIntNavId=65&lIntEntityId=7904