Titel Over de natuurlijke Theologie van de Chinezen
Auteur(s) Gottfried Wilhelm (von) Leibniz
ISBN 9789055736010
Prijs € 14,90
Pagina's 144
Bijzonderheden Gebonden uitgave
Trefwoord(en) Theologie, filosofie
Vertaling: Karel van der Leeuw
Afgezien van de invloed van de Islamitische filosofie in de 12de en 13de eeuw waren de contacten van de Jezuïeten in China en hun mededelingen daarvan naar Europa de eerste confrontatie van het Europese denken met Niet-westerse wijsbegeerte. In het zoeken naar een verstandhouding tot het Niet-westers denken neemt Leibniz een sleutelpositie in. In de hier vertaalde Discours sur la théologie naturelle des Chinois geeft Leibniz een interpretatie van het Chinese denken, die tegelijk steun moet bieden aan zijn eigen streven naar een rationele godsleer, hoewel Leibniz ook op andere punten aansluiting en bevestiging gezocht heeft bij de Chinese filosofie. In zijn inleiding geeft de vertaler een algemeen overzicht van de intrigerende discussie die losgemaakt werd door de ontvankelijke receptie van het Chinese denken en meer in het algemeen de Chinese cultuur rond 1700, waarin ook denkers als Pascal, Arnaud, Leibniz, Wolff en Voltaire een rol hebben gespeeld. Dit boekje van en over Leibniz opent zodoende de deur tot een vrijwel vergeten hoofdstuk uit de Europese geestesgeschiedenis.
"Leibniz schreef in het jaar voor zijn dood (1716) een verhandeling over de natuurlijke theologie van de Chinezen, maar kwam nooit aan de einredactie toe.
De Amsterdamse filosoof en sinoloog Karel van der Leeuw vertaalde deze verhandeling en voorzag haar van een instructieve inleiding.
De vertaler licht de vele westerse en Chinese namen en begrippen in de verhandeling geduldig toe, zodat een goed beeld ontstaat van de discussie over riten en godsnamen. Hij gaat eveneens in op bijkomende zaken, zoals de hexagrammen en de binaire rekenkunde.
- Frans Jespers
" vertaler Karel van der Leeuw plaatst het geschrift van Leibniz in zijn historische context en schetst een boeiend beeld van een botsing van beschavingen".
- op de website van Filosofie Oost West: www.filosofie-oostwest.nl
"De Duitse filosoof Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716) was zijn hele leven onder de indruk van het Chinese denken. Hij was uitermate goed op de hoogte van het confucianisme en het Chinese schrift. Weliswaar stak Europa op het gebied van de metafysica, theoretische wetenschappen en techniek boven China uit, maar China was superieur op het terrein van de praktische filosofie en de politiek. Leibniz had hoge verwachtingen van de uitwisseling van de kennis tussen China en Europa en sprak zelfs zijn angst uit dat China, na kennisgenomen te hebben van de theoretische wetenschap van Europa, zich zou afsluiten en op eigen kracht een voorsprong op Europa zou nemen.
Leibniz' boek ‘Over de natuurlijke theologie van de Chinezen’, door Van der Leeuw vertaald, laat zien dat hij in het confucianisme een natuurlijke theologie zag die verwantschap toont met het (door Leibniz aangehangen) deïsme van de Verlichting.
behulpzaam zijn om de Chinese cultuur beter te begrijpen. Want dat het westen steeds meer met China te maken zal krijgen, staat buiten kijf. Nog veel meer dan in de tijd van Leibniz."
- K. van der Zwaag in: het Reformatorisch Dagblad, februari 2007
“De uitgever die het aandurft om marginale werken als dit te laten vertalen en op de markt te brengen, verdient daarvoor alle lof. De Duitse filosoof Leibniz (1646-1716), Europa's laatste universele genie, blijkt niet alleen belangrijk werk te hebben gedaan op gebieden als logica, wiskunde, metafysica, theologie en geschiedschrijving, maar ook nog goed geïnformeerd te zijn geweest op het gebied van de oosterse wijsbegeerte. Toch ligt de waarde van dit boek niet zozeer in de tekst van Leibniz zelf als wel in de minstens zo omvangrijke inleiding van vertaler Karel van der Leeuw. Hij plaatst het geschrift van Leibniz in zijn historische context: de confrontatie van de westerse missionarissen (met name de jezuïeten) met de in wijsgerig opzicht zo heel anders georiënteerde Chinese cultuur. Daarmee schetst hij een boeiend beeld van een botsing van beschavingen, en van de problemen die dat oproept. Met name de vraag naar de vertaalbaarheid van centrale religieuze termen blijkt nog onverminderd actueel.”
- Dr. D.G. van der Steen in: NBD|Biblion
"Een sappige roman over het seksleven van een tienermeisje in Shanghai en een omstreden biografie van Mao doen het in de boekhandel vast beter dan een onvoltooid en onuitgegeven manuscript van de Duitse filosoof Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716) over de natuurlijke theologie van de Chinezen. Toch is deze Nederlandse vertaling van ‘Discours sur la théologie naturelle des Chinois’ zeer de moeite waard, alleen al vanwege de boeiende introductie, die ongeveer even lang is als het traktaatje zelf. In die introductie beschrijft de vertaler, Karel L. van der Leeuw, de historische achtergrond van het ‘Discours’ en gaat daarbij uitgebreid in op de vroege contacten tussen Europa en China in de zeventiende en achttiende eeuw en de confrontatie tussen de Verlichting en de Chinese cultuur die daaruit voortvloeide.
Leibniz gaat soms diep in op de vertaling en betekenis van Chinese filosofische begrippen en dat maakt van zijn ‘Discours’ geen gemakkelijke lectuur. Toch biedt deze vertaling een fascinerende kijk op lang vervlogen tijden, waarin Europa en China zich het centrum van de wereld waanden. En Leibniz' gerichte kritiek op starre Europese christenen die van China volledige aanpassing eisen, blijkt soms weer uiterst actueel in een tijd als de onze, waarin religieuze contacten hebben plaatsgemaakt voor handelscontracten, maar waarin westerse leiders China nog regelmatig beoordelen (en veroordelen) vanuit de dogma's van mensenrechten en democratie. Wil de nieuwe Leibniz opstaan?"
– Paul van Els in: China Nu 2006 - 2
——————————
http://www.damon.nl/boek.php?usrid=|usrid|&id=24
Zie ook de confuciaan Mencius: http://www.damon.nl/boek.php?usrid=12833679084c7ea3e410347&id=609
Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's
